ต้นมะอึกเพาะถุงดินพร้อมปลูก
มะอึกมีชื่อเรียกต่างกันตามภาค คือ
- ภาคเหนือ มะเขือปู่ มะปู่
- ภาคอิสาน บักเอิก
- ภาคกลาง มะอึก
- ภาคใต้ ลูกอึก
สันนิษฐานว่าถิ่นกำเนิดดั้งเดิมของมะอึกอยู่แถบเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ ซึ่งมีประเทศไทยอยู่ด้วยนั่นเองค่ะ มะอึกจึงนับเป็นผักพื้นบ้านดั้งเดิมแท้จริงอีกชนิดหนึ่ง (แต่คนรุ่นใหม่ส่วนใหญ่ไม่รู้จัก) ปกติมะอึกพบอยู่ในสวนหลังบ้านของเกษตรกรเช่นเดียวกับมะเขือพวง แต่ไม่ค่อนนิยมปลูกเพื่อเป็นการค้าค่ะ ส่วนใหญ่มะอึกจะขึ้นเองตามธรรมชาติตามป่ารกร้างค่ะ แต่อาจไม่มากเท่ามะแว้งที่เราได้พบเห็นกันอยู่บ่อยๆ
ใบ เป็นใบเดี่ยวออกเรียงสลับกัน มีขนาดใหญ่สะโพกใบกว้าง ปลายใบแหลมขอบใบเว้าเป็นช่วง กว้าง 15-25 ซม. ยาว 20-30 ซม. ผิวใบจะมีหนามและขนอ่อนปกคลุมค่ะ
ดอก จะออกเป็นช่อ และเป็นกระจุกอยู่ตามซอกใบ กลีบดอกมีสีขาว ส่วนกลีบหุ้มเกสรจะมีสีเหลืองค่ะ
ผลสด เป็นรูปทรงกลม มีขนละเอียดปกคลุมทั่วไป พอผลสุกจะมีสีเหลือง และมีรสชาติเปรี้ยว
เห็นหน้าตาแปลกๆแบบนี้ แต่มีสรรพคุณมากมาย...
ผล : ผลของมะอึกมีรสเปรี้ยวเป็นยาแก้เสมหะ แก้ไอ แก้น้ำลายเหนียว และแก้ไข้สันนิบาต ได้ด้วยค่ะ
ราก : รากของมะอึกมีรสเปรี้ยวเช่นเดียวกับผลมีสรรพคุณช่วยแก้อาการนอนผวา หลับๆตื่นๆ แก้ไข้สันนิบาต ช่วยกระทุ้งพิษไข้ และช่วยดับอาการร้อนในได้ค่ะ
ขน : เมื่อล้างเอาขนออกแล้ว อย่าทิ้งนะคะ เพราะขนของมะอึกยังสามารถนำทอดไข่รับประทานเพื่อขับพยาธิได้อีกด้วยค่ะ
(4.85)
(4.59)
